Ba mươi ba thùng ớt và ống kem đánh răng
Lên đến đảo, ba và anh chỉ còn cái quần xà lỏn che thân . Mọi thứ khác, đều bị bọn hải tặc Thái Lan vơ vét sạch sẽ . Ghe bị cướp 7 lần, đồng nghĩa với tất cả đàn bà con gái trên ghe bị hãm hiếp 7 lần, quần áo dư và các thứ vật dụng khác thì vĩnh viễn đi theo bọn cướp . Đàn ông mỗi người còn được giữ một cái quần xà lỏn, đàn bà thì được bộ quần áo, nhưng bị bọn cướp xé rách bươm, không đủ che thân, gần như không mặc gì ! Cái mạng còn giữ được là may, chứ nếu làm bọn cướp ngứa mắt, thì có thể bọn chúng giết, và quăng xác xuống biển cho cá ăn ...
Sau một năm liên tục chuyển trại, từ Pulau Bidong, qua tới Songkhla, ... cuối cùng ba và anh được một người Mỹ ở tiểu bang Idaho chịu đứng ra bảo lãnh . Tiểu bang Idaho, còn gọi là tiểu bang khoai tây, vì khoai tây vùng này nổi tiếng ngon nhất nước Mỹ , và vì nổi tiếng về khoai tây, cho nên tiểu bang này là tiểu bang chuyên về nông nghiệp . Người Mỹ đứng ra bảo lãnh ba và anh là một chủ trang trại , ông ta cần nhân công, không những ông muốn nhân công rẻ , mà còn là nhân công miễn phí, cho nên ông ta bảo lãnh ba và anh ! Ông ta bắt ba và anh làm việc nhà nông quần quật suốt ngày, không trả lương, và thậm chí cũng không cho ăn no, mặc dù đồ ăn bên Mỹ rất rẻ ...
Tối đói bụng, anh lẻn xuống chuồng gà, ăn cắp trứng, luộc ăn cho ba và anh ăn cho đỡ đói ! Tên chủ Mỹ ngoài việc hưởng nhân công miễn phí, mỗi tháng hắn còn được lãnh một số tiền do chính phủ trợ cấp cho hắn, để hắn bảo trợ cho 2 người VN . Số tiền này, dĩ nhiên hắn đút túi trọn !
Ba và anh thỉnh thoảng xin đi ngoài chơi, và hắn cho phép ! Có lần ba nghe lỏm được bạn hắn hỏi hắn, là tại sao hắn cho ba và anh đi ra ngoài chơi, thì hắn trả lời, "Tao đâu có quyền cấm họ, tao mà cấm họ, thì cảnh sát bắt tao sao ?"
À, thì ra là vậy ! Người VN mình cứ ngỡ cái người đứng ra bảo lãnh mình được quyền định đoạt tất cả, nhưng té ra không phải vậy ! Xứ Mỹ này, mình mới chính là người định đoạt tất cả, thích ở đâu thì ở, không thích thì được quyền đi chổ khác, không ai được quyền cấm ...
Cũng cần nói rõ, ba sinh năm 1919, khi đặt chân lên đất Mỹ, tức là ba đã trên 60 ! Với số tuổi lớn như vậy, chân ướt chân ráo qua Mỹ, mà ba nghe lén được tụi Mỹ nói chuyện với nhau, vì ba nghe và nói tiếng Mỹ khá tốt . Khi còn ở đảo ba làm thông dịch viên, vì ba giỏi cả tiếng Anh và cả tiếng Pháp ...
Ba kể thời ba còn nhỏ, khi nghe nói tới máy bay, thì mọi người cười, nói là chuyện xạo, vì "cục sắt làm sao mà bay được ?" Cũng tương tự vậy, khi nghe nói tới đèn điện, chỉ bấm một cái, là đèn sáng rực lên, là chuyện hoang đường, chuyện đi xa về nói dóc, vì thời đó muốn có đèn sáng thì phải châm lửa đốt đèn, và không có cây đèn nào chổng ngược xuống được, vì chổng ngược là đèn tắt ngay ...
Vậy mà thời của ba, mà ba nói được tiếng Pháp, tiếng Anh ...
Ba kể hồi nhỏ ba ham học, tối đến đèn dầu trong nhà, loại đèn hột vịt nho nhỏ, tù mù khó học , ba bèn ra đứng tựa lưng ngoài cột đèn, nhờ ánh sáng đèn đường, mà học bài chăm chú . Đèn đường hồi xưa cũng là đèn dầu, nhưng rất sáng vì là đèn măng sông (do tiếng Pháp là đèn manchon), đủ cho ba học bài . Thời của ba, sách vở cũng khan hiếm, ba tự học tiếng Pháp bằng cách học thuộc lòng cuốn tự điển Pháp Việt, mỗi ngày học vài trang, cho đến hết cuốn sách ... Học xong tự đố, tự dò, xem mình trả lời có đúng hay không ...
Sau khi giỏi tiếng Pháp rồi, thì ba chuyển sang học tiếng Anh, cũng dùng phương pháp như vậy !
Cỡ tuổi ba, khi qua Mỹ đã hơn 60, thì ít ai chịu đi học ! Ba thì khác, ghi tên đi học . Cuối cùng sau hai năm dồi mài kinh sử, ba đậu bằng AS. Ở Mỹ này, nói chung mỗi bằng cách nhau 2 năm . Đầu tiên là bằng AS hoặc AA (tuỳ theo mình học Associate of Science hay Associate of Art, tạm dịch là bằng chuyên viên), tức là bằng 2 năm . Sau đó là BS hoặc BA, bằng cử nhân, tức là bằng 4 năm . Kế nữa là MS hoặc MA, thạc sĩ, tức bằng 6 năm . Cuối cùng là Ph.D, bằng tiến sĩ, tức là bằng 8 năm !
Đối với một người hơn 60 như ba, mà đậu bằng AS của Mỹ, là giỏi lắm rồi ...
Ngày đội nón vuông, chung quanh một đám thanh niên mới lớn, râu mới nhú loe hoe, có một ông già lơ ngơ đứng lẫn lộn với bọn trẻ ...
Ngày đội nón vuông, chung quanh một đám thanh niên mới lớn, râu mới nhú loe hoe, có một ông già lơ ngơ đứng lẫn lộn với bọn trẻ ...
Khi biết được ba không bắt buộc phải ở với người bảo trợ , thì ba và anh lên kế hoạch về Cali, vì nghe nói Cali có nắng vàng rực rỡ, không phải chịu đựng mỗi năm 8 tháng mùa đông lạnh lẽo như bên Idaho . Cali lại có việc làm nhiều, nhất là có nhiều người Việt sinh sống, dễ kiếm chai nước tương, nước mắm mà ăn ...
Ba cho anh đi Cali trước, vừa dò đường, vừa kiếm việc làm, để sau này khi có việc làm rồi, thì đưa ba về Cali ở chung ! Anh đi được vài tháng, thì quay về Idaho, rước ba về tiểu bang Vàng (tiểu bang Cali có tên lóng là Golden State).
Công việc của anh bên Cali là hái trái cây, mùa nào hái thứ đó ! Anh và ba sợ nhất là hái ớt . Gần 40 năm trước, tiền công hái mỗi thùng ớt là khoảng 3 đô, mà trái ớt thì nhỏ xíu, hái thật lâu mới đầy cái thùng 5 gallons (khoảng gần 20 lít). Mà hái ớt thì sợ lỡ mình quên, lỡ dùng tay vuốt mặt, vuốt mắt để ngăn mồ hôi chảy thì sẽ bị cay xè, cay vì nước mắt , và cay vì tay dính đầy ớt !
Hái được hơn ba mươi ba thùng ớt, thì được khoảng 100 đô la ! Là một khoảng tiền lớn lúc đó ! Anh cuộn tròn tờ giấy bạc, cho vào bao ny lông, nhét vào ống kem đánh răng Colgate, đem ống kem Colgate, cùng với một số đồ nho nhỏ (vì bưu điện Mỹ chỉ cho gởi tối đa là 2 pounds) gởi về VN cho mẹ và các em ...
Anh và ba không thể báo trước cho gia đình bên VN biết trước là trong ống kem có tờ 100 đô la , vì thời đó chưa có internet, chưa có điện thoại đường dài, liên lạc giữa Mỹ và VN chỉ toàn bằng thơ, do đó, kéo dài vài tháng !
Bên VN, nhận được ống kem Colgate, là thứ quá sang thời đó, gia đình bèn đem bán để lấy tiền chi dụng, không biết rằng đang quẳng đi công hái hơn 33 thùng ớt của ba và anh, cùng với vô số mồ hôi ...
Weekend này là giỗ của ba . Tính ra ba mất được 7 năm rồi . Nếu còn sống, thì năm nay ba 99 tuổi ...
Jan 19th, 2018
SH
Photo credits: unknown
